Παρασκευή 21 Ιουλίου 2023

 

Εσύ διαθέτεις βιοκλιματικό σπίτι;

Γράφει η Όλγα Υψηλάντη

Περιβαλλοντολόγος

Η συνεχής αύξηση των καταναλωτικών αγαθών, η υπερβολική αύξηση του πληθυσμού και η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου οδήγησαν στην ταχεία αύξηση της ενεργειακής κατανάλωσης τα τελευταία είκοσι χρόνια. Η παραγωγή πετρελαίου έχει εξαπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, ενώ η ζήτηση σε ηλεκτρική ενέργεια δεκαπλασιάζεται ανά δέκα χρόνια. Σε αυτό το σημείο λοιπόν, πρέπει να τονίζω ότι η ανάγκη για εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί επιτακτικό γεγονός. Με ποιους τρόπους όμως μπορούμε να εξοικονομήσουμε ενέργεια;

«Βιοκλιματική κατοικία, ευάερη, ευήλια και με 80% οικονομία στην ηλεκτρική ενέργεια πωλείται σε λογική τιμή». Κι όμως, δεν πρόκειται για λόγια του αέρα, αλλά για μια πραγματικότητα… Αν προσέξετε για λίγο την καθημερινότητά σας θα διαπιστώσετε ότι πάνω από το 80% του χρόνου σας το περνάτε σε εσωτερικούς χώρους, στο σπίτι ή στη δουλειά. Οι μεγαλύτερες ποσότητες ενέργειας αναλώνονται για να ζεστάνουμε, να δροσίσουμε και να φωτίσουμε τους χώρους στους οποίους ζούμε.

Βιοκλιµατική κατοικία, στα αυτιά των περισσοτέρων ακούγεται σαν ένας όρος για σπίτια τεχνολογικά ανεπτυγμένα τα όποια υλοποιούνται µόνο σε πειραµατικό στάδιο. Αντιθέτως, τα βιοκλιµατικά σπίτια µοιάζουν µε τα καθηµερινά απλά σπίτια και µπορούν να κατασκευαστούν από την αρχή είτε να µετασχεδιαστούν στην πορεία. Γνωρίζοντας έστω τα βασικά για τα βιοκλιµατικά σπίτια, αµέσως αντιλαµβάνεσαι τα οφέλη τους σε διαφόρους τοµείς όπως η υγεία, τα κόστη, το περιβάλλον.

Ποιες είναι οι βασικές αρχές (αρχιτεκτονική) αυτών των σπιτιών;

Τα βιοκλιματικά σπίτια χρησιμοποιούν μόνο παθητικά συστήματα ψύξης / θέρμανσης που εφαρμόζονται εύκολα στις περισσότερες οικοδομές:

1) ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ: Αξιοποιούνται κατάλληλα όλες οι πλευρές του οικοπέδου, με έμφαση το νότο, στον οποίο πρέπει να είναι στραμμένο το σπίτι ώστε να εξασφαλίζει τη μέγιστη ηλιακή ακτινοβολία.

Ο βορράς δεν πρέπει να υποτιμάται, αφού είναι πολύτιμος για τους θερινούς μήνες. Στις άλλες δύο διευθύνσεις, την ανατολή και τη δύση, χρειάζεται να μπουν πετάσματα ώστε ο ήλιος να φθάνει στο εσωτερικό του σπιτιού το χειμώνα και να μένει εκτός το καλοκαίρι. Σήμερα, υπάρχουν χάρτες που επιτρέπουν στους αρχιτέκτονες να γνωρίζουν την πορεία του ήλιου ανάλογα με την εποχή και την ώρα, δίνοντας χρήσιμες πληροφορίες για το σχεδιασμό του σπιτιού.

2) ΑΕΡΙΣΜΟΣ: Εξασφαλίζεται με την κατασκευή ανοιγμάτων (πόρτες, παράθυρα, φεγγίτες κ.τ.λ.) σε κατάλληλες θέσεις, σε συνδυασμό με τη χρήση υλικών που σώζουν το κτίριο από την ασφυξία. Τα κουφώματα που κατασκευάζονται κοντά στο έδαφος φέρνουν ή διώχνουν τον ψυχρό αέρα στο σπίτι, ενώ τα ψηλά εξασφαλίζουν την ίδια λειτουργία για τις θερμές αέριες μάζες. Ειδικά το καλοκαίρι, ο αερισμός γίνεται το βράδυ ενώ την ημέρα τα ανοίγματα πρέπει να μένουν κλειστά.

3) ΥΛΙΚΑ: Στο εμπόριο υπάρχουν «πράσινα» προϊόντα για όλο το σπίτι. Βασικός κανόνας είναι η θωράκιση δύσκολων τμημάτων της οικοδομής, όπως το μπετόν που μπορεί κάλλιστα να καλυφθεί εξωτερικά με ηρακλείτη, μια φλούδα ξύλου με τσιμέντο. Έχει αποδειχθεί ότι το πάχος των εσωτερικών τοίχων και η χρήση «σκληρών» υλικών βοηθά στην αποθήκευση θερμότητας την ημέρα, που αποδίδεται τις βραδινές ώρες, όπως κάνουν οι θερμοσυσσωρευτές.

Βιοκλιματικό σπίτι και έξοδα κατασκευής: Μύθος ή πραγματικότητα;

Οι μηχανικοί είναι κατηγορηματικοί για το υψηλό κόστος που φημίζει τα βιοκλιματικά σπίτια. Άλλωστε, η απόσβεση γίνεται σχεδόν αμέσως κι ας μην ξεχνάμε ότι ένα κτήριο έχει διάρκεια ζωής 100-150 χρόνια. Επίσης άλλος ένας μύθος είναι ότι οι αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής μπορούν να εφαρμοστούν μονάχα σε μικρές κατοικίες, στα προάστια και στις περιοχές παραθεριστικής κατοικίας.

Ποια είναι τα οφέλη μιας βιοκλιματικής κατοικίας;

Η ποιότητα ζωής σε ένα βιοκλιματικό σπίτι δε συγκρίνεται με αυτήν του συμβατικού, όσους τρόπους κι αν έχουμε βρει για να το φωτίζουμε, να το αερίζουμε, να το κρυώνουμε. Ένα σπίτι όπου και να βρίσκεται, ακόμη και στο κέντρο της Αθήνας, σε συμφιλιώνει με τις τέσσερις εποχές, κυριαρχείσαι από το άπλετο φως του και από την έντονη φυσικότητά του. Αλλά και πέρα από αυτό, υπάρχουν επίσημες ενδείξεις σε ήδη υπάρχοντα κτήρια, που δείχνουν ότι τα σπίτια έχουν τουλάχιστον 40% οικονομία στη θέρμανση, πολύ καλό αερισμό, και συνεπώς, μείωση των λογαριασμών στο 60%. Ο βιοκλιματισμός είναι το κλειδί στην εξοικονόμηση ενέργειας αλλά και σε ένα καθαρό περιβάλλον χωρίς μόλυνση.

Βιοκλιματικά σπίτια, λοιπόν, σπίτια που ανασαίνουν, σπίτια πράσινη ασπίδα για τη φύση, ενεργειακά αυτόνομες κατοικίες όπου οι διπλοί τοίχοι, τα ενισχυμένα πατώματα και ο σωστός προσανατολισμός μειώνουν τις ανάγκες για θέρμανση σε σχέση με τα συμβατικά σπίτια.

Βιοκλιματικά σπίτια, τα σπίτια του μέλλοντος, τα σπίτια που έρχονται από το παρελθόν, σπίτια «έξυπνα» με τη μεταφορική σημασία της λέξης και όχι με το σύγχρονο επιστημονικό όρο.

 Εφαρμογές βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, υπάρχουν σήμερα περίπου 180 εφαρμογές βιοκλιματικών κτηρίων, εκ των οποίων οι δύο αποτελούν οικιστικά σύνολα. Από αυτά, ο μεγαλύτερος αριθμός των κτηρίων βρίσκεται στην περιοχή της Αθήνας (58 περιπτώσεις συμπεριλαμβανομένου του Ηλιακού χωριού) και στη Μακεδονία (41 περιπτώσεις κτηρίων). Με ένα μέσο αριθμό εφαρμογών έχουν καταγραφεί βιοκλιματικά κτίρια στην υπόλοιπη Στερεά Ελλάδα και στην Εύβοια (17), στην Κρήτη (17) και στην Πελοπόννησο (14) και μικρότερο στις υπόλοιπες περιοχές. Στην Ελλάδα, μόνο την τελευταία δεκαετία, έχει ξεκινήσει να εφαρμόζεται ο βιοκλιματικός σχεδιασμός. Παρακάτω θα αναφεθούν ονομαστικά κάποιες εφαρμογές βιοκλιματικών κτηρίων στην Ελλάδα.

  1. Κατοικία στο Αττικό Άλσος: Ιδιοκτήτης είναι ο ίδιος ο μελετητής.
  2. Κατοικία στην Κηφισιά: Παρουσιάζει χαμηλό φορτίο θέρμανσης λόγω των βασικών στοιχείων του σχεδιασμού της. Τα ηλιακά κέρδη καλύπτουν το 53% του θερμικού ισοζυγίου στην περίοδο θέρμανσης.
  3. Κατοικία στην Μαλεσίνα: Στο κτήριο υπάρχει θερμοκήπιο, το οποίο καταλαμβάνει ύψος δύο ορόφων.
  4. Κατοικία στο Πήλιο: Παρουσιάζει ιδιαίτερα χαμηλές καταναλώσεις την περίοδο θέρμανσης τόσο λόγω του σχεδιασμού και των παθητικών συστημάτων όσο και λόγω της συμπεριφοράς των χρηστών.
  5. Κατοικία στα Τρίκαλα: Στην περιοχή δεν επικρατεί πυκνή δόμηση όπως αναφέρεται από τους χρήστες και επικρατεί μικρή κατανάλωση ενέργειας.
  6. Σχολείο στο Ρέθυμνο.
  7. Γραφεία - Εργαστήρια στο Πικέρμι Αττικής.

Συνοψίζουμε, λοιπόν, με μια έκφραση «Σώστε το κλίμα, σώστε την τσέπη σας!». Ο βιοκλιματισμός δεν αφορά μόνο στα καινούργια σπίτια, αλλά τεχνικές και μέθοδοί του μπορούν να εφαρμοστούν και σε ήδη υπάρχοντα. Μπορεί, ως τώρα, το όνειρο των έξυπνων σπιτιών να αφορούσε μόνο τα μεγάλα πορτοφόλια, αλλά ίσως σύντομα να είναι μία πραγματικότητα για όλους.

 



Πηγές :

 http://www.cres.gr/kape/education/bioclimatic_brochure.pdf

http://www.ecofinder.gr/article/

http://www.kathimerini.gr/

https://sites.google.com/site/wildwaterwall/eliaka-spitia

http://blogs.sch.gr/8lyk-pat/files/2012/07/bioklimatiko.pdf

http://www.tharrosnews.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου