Περιβαλλοντική ευθύνη

 του Βασίλη Τακτικού   Η πράσινη επιχειρηματικότητα αναγνωρίζεται σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο ως η βασική προϋπόθεση για την αειφορία και βιώσιμη ανάπτυξη, μπροστά στην απειλή της οικολογικής κατάρρευσης του πλανήτη από τις ρυπογόνες δραστηριότητες του ανθρώπου και το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Θεωρείται μάλιστα ως η μόνη λύση ριζικής αντιμετώπισης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που λειτουργεί στο επίπεδο της πρόληψης πριν είναι αργά για την "θεραπεία". Είναι το κλειδί για το μέλλον της οικονομίας, καθώς συνδυάζει το τερπνόν της οικοπροστασίας μετά του ωφελίμου της οικονομίας και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.Σύμμαχος για την πράσινη επιχειρηματικότητα είναι η νέα υψηλή πράσινη τεχνολογία που εισδύει σε όλους τους τομείς της ενέργειας, παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών και κάνει εφικτή την μετάβαση σε μια νέα οικονομία φιλική για το περιβάλλον.  Συνδέεται άμεσα με την πράσινη ζήτηση σε υγιεινά και ωφέλιμα προϊόντα και υπηρεσίες. Με την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και την οικοδιαχείριση του νερού. Τα βιοκλιματικά κτίρια και την εξοικονόμηση της ενέργειας, με την πολιτική για τις πράσινες πόλεις και την ανακύκλωση με την οικοπροστασία των δασών και της θάλασσας. Με την αξίωση για καθαρό περιβάλλον και υγεία. Το κέρδος έτσι, είναι διπλό. Από την μία πλευρά έχουμε ενεργητική προωθητική διαδικασία για την προστασία του περιβάλλοντος και από την άλλη πράσινη ανάπτυξη που εξασφαλίζει την βιωσιμότητα των οικοσυστημάτων.   Τι κινεί τη πράσινη επιχειρηματικότητα Την πράσινη επιχειρηματικότητα πρώτα απ' όλα την κινεί η επείγουσα αναγκαιότητα αντιμετώπισης των κλιματικών αλλαγών και η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις ήπιες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η αυξανόμενη ζήτηση της αγοράς σε πράσινα προϊόντα και υπηρεσίες, αλλά και η αυξανόμενη προσφορά παραγόμενων προϊόντων. Το ηθικό πλεονέκτημα της πράσινης επιχειρηματικότητας απέναντι σε κάθε μορφή ζωής και η συνειδητοποίηση αυτής της συνεισφοράς. Η εφαρμογή των νέων προηγμένων πράσινων τεχνολογιών που προσφέρει πλεονεκτήματα στους επενδυτές να προσανατολιστούν προς αυτήν την κατεύθυνση. Το περιβαλλοντικό αδιέξοδο των μεγάλων πόλεων και το όραμα για τις πράσινες πόλεις. Η πίεση για επάρκεια καθαρού πόσιμου νερού για τον αυξανόμενο πληθυσμό και τις αυξανόμενες καλλιέργειες. Tο αδιέξοδο της υπερκατανάλωσης χημικών φαρμάκων και φυτοφαρμάκων και η ανάγκη, αλλά και οι δυνατότητες που υπάρχουν για την χρήση οικοθεραπευτικών μεθόδων και σκευασμάτων. Τι εμποδίζει την ανάπτυξή της Κατ' αρχήν, οι παγιωμένες επενδύσεις και συγκέντρωση κεφαλαίου σε ρυπογόνους τομείς της οικονομίας, που λειτουργεί συντεχνιακά και αποτρεπτικά για επενδύσεις στην πράσινη επιχειρηματικότητα. Η λογική του εύκολου κέρδους και της κερδοσκοπίας, που δεν υπολογίζει το κόστος της προστασίας των οικοσυστημάτων και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Η τάση χρηματοδότησης προς τον γιγαντισμό των επιχειρήσεων των πρόσκαιρων αποδόσεων και υποτίμηση των μικρών εναλλακτικών επενδύσεων που αποβλέπουν στο μέλλον. Η άγνοια των πλεονεκτημάτων πολλές φορές που προσφέρουν οι πράσινες τεχνολογίες για τους επενδυτές. Τα γραφειοκρατικά εμπόδια για την εισαγωγή νέων τεχνολογιών, όπως είχαμε για παράδειγμα για την διάδοση των φωτοβολταϊκών. Η έλλειψη σοβαρών κινήτρων για επενδύσεις υποδομής στην πράσινη επιχειρηματικότητα. Το έλλειμμα της νέας οργανωτικής κουλτούρας, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στην αγροτική παραγωγή όπου δύσκολα αλλάζουν αντικείμενο καλλιέργειας οι αγρότες μολονότι θα μπορούσαν ν' αντικατασταθούν με άλλες αποδοτικότερες που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον. ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΩΣ ΠΟΛΙΤΕΣ Μπορούμε να υιοθετήσουμε τον αυτοπεριορισμό στην κατανάλωση και να προάγουμε τα φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα. Να αλλάξουμε προοδευτικά την καταναλωτική μας συμπεριφορά στην ποιότητα της ζήτησης και τις προτιμήσεις. Να αλλάξουμε το ίδιο το καταναλωτικό πρότυπο, ζητώντας προϊόντα με ανακυκλώσιμα υλικά τα οποία δεν σπαταλούν ενέργεια και δεν ρυπαίνουν. Να αλλάξουμε επίσης προοδευτικά το παραγωγικό πρότυπο, όχι μόνο ως καταναλωτές, αλλά και ως μικροί παραγωγοί π.χ. ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, γεωργικών προϊόντων, βιολογικής διατροφής και κουζίνας, οικιακής κομποστοποίησης και κατασκευής βιοκλιματικών κτιρίων. Κι αυτό είναι εφικτό μέσα από τα δίκτυα οριζόντιας συνεργασίας των ενεργών πολιτών, Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών κτίζοντας γέφυρες εμπιστοσύνης μεταξύ της πόλης και της υπαίθρου για επενδύσεις στην πράσινη επιχειρηματικότητα. Είναι εφικτό, επειδή το Κοινωνικό κεφάλαιο κινεί το Οικονομικό κεφάλαιο, μετασχηματίζοντας την γνώση και την προώθηση νέων τεχνολογιών σε ισχυρή βούληση για πράσινες επενδύσεις. Όταν είμαστε έτοιμοι να γίνουμε εθελοντές γι' αυτό τον σκοπό μέσα από τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών οι οποίες τελικά είναι προπομπός της πράσινης επιχειρηματικότητας. Ο συνειδητοποιημένος πολίτης ως καταναλωτής Ενδεικτικά, ο ενεργός πολίτης ως καταναλωτής μπορεί να δημιουργήσει και να ενδυναμώσει το ρεύμα της «Πράσινης Ζήτησης» και να αυξήσει την «Πράσινη Επιχειρηματικότητα» και την ανάπτυξη των σχετικών επαγγελμάτων. Στον τομέα της ενέργειας! Κατ' αρχήν με τον περιορισμό της σπατάλης στον κλιματισμό, τον φωτισμό, κατασκευάζοντας μονώσεις, νέα βιοκλιματικά κτίρια, κ.τ.λ. και χρησιμοποιώντας ηλιακούς συλλέκτες, φωτοβολταϊκά και άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Χρησιμοποιώντας για τις μετακινήσεις μαζικά μέσα μεταφοράς, το μετρό, είτε οχήματα χωρίς εκπομπές αερίων π.χ. ποδήλατο, υβριδικά αυτοκίνητα κ.τ.λ. Στον τομέα της κατοικίας  επιλέγοντας φυσικά ανακυκλώσιμα υλικά και μονωτικά υλικά, συμβατά, φιλικά και δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον ενισχύοντας το πράσινο παντού στις ταράτσες – δώματα και ακάλυπτους χώρους των πολυκατοικιών. Στον τομέα της διατροφής αγοράζοντας και καταναλώνοντας βιολογικά προϊόντα (πάντα με σήμανση), περιορίζοντας την κρεατοφαγία αντικαθιστώντας τις προμαγειρεμένες και πολυσυντηρημένες τροφές, με όσο το δυνατόν φρεσκότερες και λιγότερο «ταξιδεμένες» μέχρι να φθάσουν στο τραπέζι μας, δίνουμε ισχυρή ώθηση στην πράσινη γεωργία και τα βιολογικά προϊόντα. Στον τομέα της υγείας Με την πρόληψη μέσω της διατροφής, τον περιορισμό του καπνίσματος, του αλκοόλ, με τον περιορισμό της υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών, φυτοφαρμάκων και άλλων βλαβερών χημικών ουσιών. Στην οικοδιαχείριση του νερού π.χ. με ταμιευτήρες νερού και επαναχρησιμοποίηση των διυλισμένων αποβλήτων για πότισμα κ.τ.λ.. Στον τομέα της ανακύκλωσης  συγκεντρώνοντας τα απορρίμματα σε κάδους, προωθώντας την οικιακή κομποστοποίηση, διευκολύνοντας τη συγκομιδή τους για επεξεργασία και επαναχρησιμοποίηση ως ανακυκλωμένες πρώτες ύλες. Στον τουρισμό, επιλέγοντας τόπους που αναδεικνύουν τον οικοτουρισμό, αγροτουρισμό και τα τοπικά βιολογικά προϊόντα, ξενοδοχεία και καταστήματα με πράσινες προδιαγραφές, ενισχύοντας τον πράσινο τουρισμό με τις χαμηλότερες επιπτώσεις για το περιβάλλον. Ο συνειδητοποιημένος πολίτης ως παραγωγός Είναι πολύ σημαντικό ο ενεργός πολίτης σήμερα να παρέμβει για την προώθηση της πράσινης επιχειρηματικότητας στην πηγή της διαμόρφωσης όχι μόνον της ζήτησης σε πράσινα προϊόντα και υπηρεσίες, αλλά και της προσφοράς στο παραγωγικό γίγνεσθαι, ώστε ν' αυξηθούν τα διαθέσιμα πράσινα προϊόντα σε προσιτές τιμές. Λαμβάνοντας υπόψη ότι, η ρύθμιση της αγοράς δεν γίνεται όσο θα θέλαμε εμείς ελεύθερα από την ζήτηση, αλλά καθορίζεται κι αυτή και οι επιθυμίες μας από το καταναλωτικό πρότυπο που μας έχει επιβληθεί όπως ορίζουν οι μεγάλες εταιρείες με τις διαφημίσεις και με προσφερόμενα προϊόντα. Γιατί είναι σαφές ότι δεν μπορείς να ζητάς προϊόντα στην αγορά που δεν υπάρχουν διαθέσιμα και βρίσκονται μόνο στο πειραματικό, δειγματοληπτικό στάδιο και δεν έχουν γίνει οι απαιτούμενες επενδύσεις για μαζική παραγωγή. Δεν μπορείς να οραματίζεσαι πράσινες πόλεις όταν δεν υπάρχουν εταιρείες και Δήμοι να επενδύσουν π.χ. στις πράσινες πόλεις και την ανακύκλωση. Γι' αυτό, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε ότι η διαδικασία της προσφοράς στην Πράσινη Επιχειρηματικότητα, είναι εξίσου καθοριστική με τη ζήτηση και ενισχύεται μέσα από συλλογικές διαδικασίες που προωθούν οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και οι οποίες μπορούν να επιδράσουν στο κράτος, στην τοπική αυτοδιοίκηση και στις ίδιες τις επιχειρήσεις, ώστε να επιλέξουν και να επενδύσουν εκείνες με τη σειρά τους στην πράσινη επιχειρηματικότητα. Εάν συμφωνήσουμε όλοι ότι η πράσινη επιχειρηματικότητα είναι η μακρόπνοη και ριζική λύση μπροστά στην παγκόσμια περιβαλλοντική και οικονομική κρίση τότε, η διαβούλευση, ο εθελοντισμός, η συμμετοχή των ενεργών πολιτών και ο σχεδιασμός δράσεων οριζόντιας συνεργασίας είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να προλάβουμε την γενίκευση της κρίσης, πριν να είναι αργά για το παγκόσμιο σύστημα και τον πλανήτη.