ΚΟΥΜΑΝΙ

 

 ΚΟΥΜΑΝΙ 

Το Κούμανι βρίσκεται νοτιοδυτικά της Λαμπείας και 25 χιλιόμετρα πε ρίπου από την

 Αρχαία Ψωφίδα, σε υψόμετρο 650 μέτρων. Είναι περίπουτριγυρισμένο από το δρυόδασος της Κάπελης, συνολικής επιφάνειας 33.000 στρεμμάτων και νοτίως χαρακτηρίζεται από το φαράγγι 

του ποταμού Ερύμανθου,ένα από τα γραφικότερα της χώρας μας, έχοντας στην απέναντι του όχθη το Βιδιάκι της Γορτυνίας. Την μαγευτικότητα του τοπίου έχουν ανακαλύψει ξένοι (Άγγλοι, Γάλλοι,

 Γερμανοί κ.α ) καγιάκερς αλλά ελάχιστοι ́Έλληνες, μιας και το τοπίο είναι δύσκολα προσβάσιμο.

Το δάσος και ο ποταμός είναι δύο βασικές πηγές φυσικού πλούτου  που προσδίδουν στην 

ευρύτερη περιοχή Κούμανι σημαντικό ενδιαφέρον  για οικοτουριστικές εκμεταλλεύσεις. Κατά τ΄άλλα είναι μια κοινότητα με  σημαντικό πληθυσμό νέων ανθρώπων που συμβάλλουν

στην παραγωγή ιδιαίτερα της κτηνοτροφίας, η οποίο αποτελεί και τον βασικό οικονομικό 

συντελεστή στην περιοχή της Ηλείας.  Στα πληθυσμιακά στοιχεία της πε ριοχής πρέπει να επισημάνουνε την επιστροφή και μόνιμη  εγκατάσταση 50  παλιννοστούντων. Εντούτοις, ο οικισμός ακολουθεί τη τύχη όλων των ορεινών 

περιοχών της Ελλάδας με ιδιαίτερα αισθητά αρνητική πληθυσμίακή εξέλιξη.  Ο οικισμός φθίνει πληθυσμιακά λόγω ελλείψεων σε υποδομές και μόνο η πραγματοποίηση

των προσδοκιών για τουριστική αξιοποίηση του δρυοδάσους της Κάπελης θα δώσει τα κίνητρα

στους νέους να παραμείνουν ή και να επιστρέψουν στον τόπο τους.

Το Κούμανι έχει οριοθετηθεί ως οικισμός κάτω των 2.000 κατοικών με το προεδρικό διάταγμα 

Φ.Ε.Κ. 181 ∆ ́ /3-5-85 σύμφωνα με το οποίο και οικοδομείται. Ο οικισμός καταλαμβάνει μεγάλη έκταση, και είναι σχετικά επιμηκής και αραιοδομημένος, με αξιόλογη οικοδομική δραστηριό.Σημαντικό είναι ότι διαθέτει κάποιες κεντρικές λειτουργίες, όπως αστυνομία, δημοτικό, νηπιαγωγείο, πολλά καφενεία και καταστήματα που ενισχύουν την εμπορική δραστηριότητα της περιοχής. Το Κούμανι διαθέτει το μοναδικό τυροκομείο ,βιομηχανικής μορφής,

με ετήσια παραγωγή 240 τόνους φέτα αιγοπροβάτων στην περιοχή. Έχει επίσης ιδιόκτητο

κοινοτικό ιατρείο και αγροτικό ιατρό. Έχουν επίσης διαμορφωθεί  2 κεντρικές πλατείες. 

Η πλατεία Καραχάλιου, είναι πλακόστρωτη με παγκακια, σιντριβάνι, και μνημείο, και

η πλατεία Ελευθερίας, η οποία έχει μια παιδική χαρά επιπλέον. Στη θέση Στάμου έχει διαμορφωθεί χώρος αναψυχής και στη Βαρυτούρκα έχει κατασκευαστεί παιδικό πάρκο. Ησυγκοινωνία με τον Πύργο είναι καθημερινή.

Στο Κουμάνι υπάρχει η μεγαλύτερη έκταση βοσκοτόπων της περιοχής γύρω στα 5.500 στρέμματα, παρόλα αυτά πολλές φορές η Βόσκη γίνεται και στις γύρω δασικές έκταση. Υπάρχουν 2 συνεταιρισμόι, ένας κτηνοτροφικός και ένας δασικός. Από άπόψη γεωργίας στο

Κουμάνι καλλιεργούνται τα ίδια γεωργικά προϊόντα  που καλλιεργούνται και σ'όλη την ευρύτερη περιοχή της Ηλείας:σιτηρά, βρώμη, κριθάρι, καλαμπόκι, κεράσια, αμπέλια , καρυδιές και ελιές .

Το Κουμάνι έχει δικό του πολιτιστικό κέντρο. Ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Κούμανι  οργανώνει κάθε

Πάσχα, 15 Αυγούστου και Απόκριες, διάφορες  πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Ιστορικά και αρχαιολογικά το Κούμανι παρουσιάζει μεγάλο και σημαντικό ενδιαφέρον.

Μισή ώρα μακριά από το σημερινό χωριό, στη θέ ση Κούτι ή Παλαιόκαστρο υπάρχουν λείψανα της

αρχαίας ακρόπολης του  Λασιώνα. Ο αρχαίος Λασιώνας ήταν μια πολίχνη στα σύνορα

Ηλείας και Αρκαδίας, που αποτελούσε και το μεταξύ τους όριο. Κτίστηκε από του Αρκάδες

αλλά νωρίς τον κατέκτησαν οι Ηλείοι. Αποτελούσε το μήλο της έριδας ανάμεσα στις δύο περιοχές.

Το 400 π.Χ. ο Λασιώνας άνηκε στους Ηλείους, αλλά στο πόλεμο των Ηλείων και των Αρκάδων 

το 365 π.Χ οι Αρκάδες τον ανακατέλαβαν. Αργότερα προσαρτήθηκε στην Αχαϊκή Συμπολιτεία, από την οποία τον απέσπασαν οι Ηλείοι. Το 217 π.Χ. κατελήφθη από τον βασιλιά της Μακεδονίας τον Φίλιππο τον Ε΄.  Από τότε ξεκίνη σε η παρακµή του µε τη σταδιακή ερήµωσή του, ώσπου το 396 µ.Χ. κατεστράφη οριστικά από τους Γότθους του Αλάριχου. Η ετυµολογία της λέξης Λασίων παραγόµενη από το "λάσιος" που σηµαίνει τόπος πυκνός από δάση και δέντρα δικαιολογείται απόλυτα σήµερα βλέποντας το θαυµαστό και γοητευτικό δάσος των δρυών. Το δρυόδασος καλύπτει έκταση 13.000 στρεµµάτων της πρώην κοινότητας Κουµάνι και αποτελεί το µοναδικό φυσικό -αυτοφυές δάσος πλατύφυλλης δρυός (quertus conferta) όχι µόνο του Ελλαδικού χώρου αλλά και ολόκληρων των Βαλκανίων.  Είναι ένα από τα καλύτερα της Ευρώπης µε ετήσια παραγωγή ξυλείας 5.500m3 από την οποία το 80% είναι καυσόξυλα και το 20% τεχνική ξυλεία .Την ξυλεία αυτή εκµεταλλεύονται 5 δασικοί συνεταιρισµοί, που έχουν συσταθεί στην περιοχή. Το δασαρχείο δηµιούργησε µέσα στο δάσος έναν σποροπαραγωγό κήπο από βελτιωµένο κλώνο Μαύρης Πεύκης (85στρ) για την παραγωγή σπόρων µαύρης Πεύκης, καλλιέργειας  χριστουγεννιάτικων δένδρων κ.α. Το δρυόδασος ήδη από την αρχαιότητα, είχε πλούσια µυθολογί α. Πίστευαν πως συµβόλιζε τις Αµαδρυάδες. Από δω πέρασε ο Ηρακλής που πολέµη σε και νίκησε τους επιδροµείς Κένταυρους και εκείνος τότε ονόµασε το βυνό Φολόη από τον φίλο του Φόλο. Ο µύθος αυτός του Ηρακλή είναι έντονα αλληγορικός .Οι κένταυροι παροµοιάζονται µε τις άφθονες βροχές στις περιοχές, αφού οι κένταυροι θεωρούνταν παιδιά της Νεφέλης. Ο Ηρακλής είναι ο Ήλιος  που διαλύει τα νέφη. Τον µύθο αυτό τον τραγούδησαν πολλοί συγγραφείς .

 Όµως και στη νεότερη ιστορία το δρυόδασος έπαιζε σηµαντικό ρόλο. Οι Έλληνες κάτοικοι των ορεινών χωριών της περιοχής που αγωνιζόταν κατά των τουρκαλβανών του Λάλα , είχαν κρυφτεί και στρατοπεδεύσει στο δρυόδασος . Ένας από αυτούς τους φλογερούς αγωνιστές ήταν και ο ιερωµένος οπλαρχηγός της Κάπελης,ο Κοσµάς Ζώρας - Κουµανιώτης, εφηµέριος στο Κούµανι τον οποίο τίµησε ο βασιλιάς  Όθωνας για τις εθνικές του υπηρεσίες µε το "αργυρούν" παράσηµο. Το δρυόδασος παρουσιάζει ιδιαίτερο οικολογικό και αισθητικό ενδιαφέρον, γι αυτό ζητείται και χρειάζεται ειδική προστασία και διαχείριση µε την ανάπτυξη ή πιων µορφών τουρισµού, όπως είναι η δηµιουργία χωρών αναψυχής, µονοπατιών, πάρκων κ.α.

  Απόσπασμα από το βιβλίο «Τα χωριά νοτίως του Ερυμάνθου» του Βασίλη Τακτικού