ΛΕΧΟΥΡΙ

 

ΛΕΧΟΥΡΙ

 Το Λεχούρι ένα µαζεµένο χωριό στους πρόποδες κι αυτό του Ερυµάνθου σε υψόµετρο περισσότερο απο 800µ.οπού η αµφιθεατρική του όψη προσδίδει ιδιέταιρη οµορφιά.Το Λεχουρι αναφέρεται και στην απογραφή "Γριµάνι" που έγινε το έτος 1700 από τους Ενετούς, κατά τη διάρκεια της παραµονής τους στην Πελοπόννησο, µε πληθυσµό 172 κατοίκους: 40 οικογένειες, 86 άνδρες, 86 γυναίκες. Σύµφωνα µε τον ιστορικό της νεότερης εποχής Γεώργιο Παπανδρέου, στις θέσεις Βιλιβίνα και Αλυσσός υπήρχαν ρωµαϊκές κατοικίες και τάφοι. Στα νεώτερα χρόνια πριν την απελευθέρωση της πατρίδας µας από τους Τούρκους, ο πατέρας του Γεώργιου Λεχουρίτη (ή Καπετάν Γιώργης Λεχουρίτης), ο Αναγνώστης Λεχουρίτης, ήταν µωρογιάννης διορισµένος από τους Τούρκους και εισέπραττε τους φόρους 32 χωριών της περιοχής, πολλές φορές βίαια. Ο Καπετάν Γιώργης (Παπαδόπουλος) Λεχουρίτης, γιός του Αναγνώστη, ανέπτυξε έντονη δράση κατά τους αγώνες της πατρίδας µας ενάντια στους Τούρκους κατακτητές κι έφτασε στο βαθµό του Χιλιάρχου. 
Αξίζει εδώ να σταθούµε, για να αναφερθούµε στη µεγάλη του προσφορά κατά τους πολύνεκρους αυτούς αγώνες. Ο Γεώργιος Λεχουρίτης έκανε σπουδές στην περίφηµη τότε Σχολή του Σοπωτού, στη συνέχεια πήγε στα Επτάνησα και κατατάχθηκε στον Αγγλικό στρατό, όπου πολύ γρήγορα εξελίχθηκε, φτάνοντας στο βαθµό του λοχαγού. Αργότερα το 1829 παντρεύτηκε την ανιψιά του Κολοκοτρώνη Βενέτα, λόγω της φήµης του κατά τους αγώνες του Έθνους και τη µόρφωση του. Ο Καπετάν Γεωρ. Λεχουρίτης έλαβε µέρος πρωτοστατώντας σε πολλές σπουδαίες µάχες στο πλευρό των Κολοκοτρώνη, Καραϊσκάκη, Πετιµεζά, Ζαΐµη και άλλων. Έλαβε δε µέρος στις µάχες του Φαλήρου, όπου εκεί σκοτώθηκε ο Καραϊσκάκης, στη µάχη των ∆ερβενακίων, Λεβιδίου, Ακράτας, Λάλα, καθώς και στην απελευθέρωση των Καλαβρύτων, 20-21 Μάρτη 1821. Μετά την απελευθέρωση των Καλαβρύτων, στην οποία πιάστηκε αιχµάλωτος ο Τούρκος ∆ιοικητής της πόλης, Ιµπραήµ Αρναούτογλου, αυτός οδήγησε µαζί µε την κόρη του Αϊσέ, αγαπητικιά του Παν. Φωτήλα και παρέµεινε έγκλειστος για ασφάλεια στον πύργο του Γ. Λεχουρίτη, στο δυσπρόσιτο 
Λεχούρι. Φερόµενος σαν χιλίαρχος µετά την απελευθέρωση, ο Γ.Λεχουρίτης εντάχθηκε στον τακτικό στρατό απ'όπου αποστρατεύτηκε µε το βαθµό του συνταγµατάρχη. Πέθανε στο Λεχούρι από τη φοβερή επιδηµία του 1854 αποµονωµένος. Το όνοµα του όµως έµεινε στην αθανασία καθώς µας το θυµίζουν πολλές αναφορές σε µάχες, όπως επίσης και η προτοµή που στήθηκε στο χωριό του µετά από απόφαση του Γ.Ε.Σ., το έτος 1987.
 
ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ

Ο Ιστορικός Πύργος του Λεχουρίτη, χτισµένος κατά το ήµισυ τα έτη 1740 - 1760, ολοκληρώθηκε το 1790. Ο πύργος γνώρισε µεγάλες δόξες, φιλοξένησε στις σάλες του µεγάλες µορφές του εικοσιένα, καθώς και τον Τούρκο διοικητή των Καλαβρύτων Αρναούτογλου σαν αιχµάλωτο. Το µεγάλο αυτό εθνικό µνηµείο επισκέφθηκε το έτος 1840 προς τα µέσα της άνοιξης διαβαίνοντας από την µυθική Καπρίβαινα των Καµενιάνων, ο Όθωνας και η Αµαλία, πρώτοι βασιλείς της Ελλάδας, για να τιµήσουν και να γνωρίσουν από κοντά τον Καπετάν Γιώργη Λεχουρίτη. Ο πύργος έµεινε σφαλισµένος µετά την επιδηµία του 1854 για πολλά χρόνια, έως ότου πουλήθηκε από το γιο του καπετάν Γ. Λεχουρίτη Γιάννο, ∆ήµαρχο για πολλά χρόνια στην Κ. Αχαΐα, στον πατέρα του αείµνηστου Γ. Πορετσάνου το έτος 1905. Το Λεχούρι οφείλει πολλά στο Γεώργιο Πορετσάνο, γιατί µετέτρεψε µαζί µε την κόρη του Ελένη, τον ιστορικό αυτό πύργο σε λαογραφικό και ιστορικό µουσείο, στην αυλή του δε, δόθηκαν πολλές διαλέξεις τα τελευταία χρόνια από σηµαντικούς πνευµατικούς ανθρώπους του ∆ήµου Αροανίας και της ευρύτερης περιοχής. Ακόµη ο Γ. Πορετσάνος διέσωσε και κατέγραψε πολλά ιστορικά στοιχεία για το χωριό του το Λεχούρι, σε µερικά από τα οποία βασίζουµε σήµερα την έρευνά µας.
Ο Αϊ Γιώργης το µικροµονάστηρο του 16ου αιώνα ο ιστορικός τούτος ναός καταστράφηκε και ανακαινίστηκε πάρα πολλές φορές, µε τελευταία αυτή του 1979 από τον Σύλλογο Λεχουριτών Αθήνας. Χαρακτηρίστηκε σαν "ο Παρθενώνας" του Λεχουρίου, γιατί από την πανοραµική και επιβλητική θέση που είχε χτιστεί, χρησιµοποιήθηκε ως καραούλι των αγωνιστών του Λεχουρίου κατά τους δύσκολους εκείνους καιρούς, αλλά και σαν καταφύγιό τους. 
Η ονοµασία του χωριού Λεχούρι, πιθανόν να προέρχεται από την προ - Οµηρική λέξη "Λεσχούρη" που σηµαίνει πολλά και απόκρηµνα όρη. Πράγµατι, το χωριό περικλείεται από ψηλά και όµορφα ελατόφυτα βουνά, που αποτελούν συνέχεια της οροσειράς του µυθικού Ερυµάνθου.
Οι Λεχουρίτες σήµερα έχουν αναπτύξει κάποια δραστηριότητα και ζωντάνια, συνδέοντας τον εαυτό τους µε την ιστορία και την παράδοση του χωριού τους. Απ'το Λεχούρι περνούσε το σηµαντικότερο µονοπάτι που ένωνε όλα τα χωριά της περιοχής, µέσω Βλασίας, Χαλανδρίτσας, Κρυσταλόβρυσης, Μονής Οµπλού µε την Πάτρα. Για τούτο είχαν αναπτυχθεί µικροµάγαζα εν είδει βιοτεχνίας, που εξυπηρετούσαν τους περαστικούς (τσαγκαράδικα, σαµαράδικα κ.α.). Σήµερα γίνεται προσπάθεια το παλιό αυτό µονοπάτι να γίνει δρόµος αµαξωτός.
 
 
ΚΕΡΑΣΙΑ

Ο οικισµός της Κερασιάς ανήκει στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα του Λεχουρίου και είναι κτισµένος στις υπώρειες των δυτικών διακλαδώσεων της Καµενιανίτικης Καπρίβαινας, σε υψόµετρο 800 µέτρων περίπου. Στην απογραφή του 1900 είχε 102 κατοίκους, ενώ στην τελευταία απογραφή του 1991, 61 κατοίκους. Το χωριό αναφέρεται και στη µεγάλη απογραφή "Γριµάνι" που έγινε το έτος 1700 από τους Ενετούς, κατά τη διάρκεια της παραµονής τους στην Πελοπόννησο, µε το όνοµα Κερέσοβα και πληθυσµό 42 κατοίκους: 9 οικογένειες, 20 άνδρες, 22 γυναίκες. Το όνοµα Κερέσοβα πιθανόν να προέρχεται από Σλάβικη ονοµασία, για τούτο και µετατράπηκε σε Κερασιά που είναι και το ορθότερο. Από την Κερασιά καταγόταν και ο αγωνιστής του 1821 ∆ηµήτριος Τσεντούρος ιερέας, πρόγονος της σηµερινής µεγάλης οικογένειας των Τσεντουραίων, που έλαβε µέρος στις µάχες της Τριπολιτσάς, Πάτρας, Λάλα, Πούσι, Ακράτας κ.λ.π. Απο την Κερασιά κατάγεται και ο Ανδ. Κοµνηνός ο οποίος έγινε ανώτερος ∆ικαστικός. 
Οι Κερασοβινοί σήµερα κρατούν έντονα τη δηµοτική µας µουσική παράδοση, καθώς και τα ήθη κι έθιµα που κληρονόµησαν από τους προγόνους τους. Σηµαντικοί καλλιτέχνες λαϊκών µουσικών οργάνων καθώς και τραγουδιστές έχουν το µεράκι στο αίµα τους, µετατρέποντας την κάθε εκδήλωση της ζωής τους σε πανηγύρι. Αγαπούν και τιµούν τις ρίζες τους, το χωριό τους και την περήφανη καταγωγή τους µε πρωτόγνωρο τρόπο. Παρά το δυσπρόσιτο σηµείο που είναι κτισµένο το χωριό, είναι παρήγορο το ότι δεν έχει ακολουθήσει την έντονη εγκατάλειψη όπως συνέβη µε άλλα µεγαλύτερα χωριά του ∆ήµου Αροανίας.

 

Επιµέλεια: Κώστας Νικολοπουλος - Καµενιανίτης

ΠΗΓΕΣ

 Πορετσάνος Γεώργιος, Ερύµανθος - Χελµός, Ηθογραφία και Τοπία,

Θρύλοι και Ιστορία, Αθήνα 1973.

 Νικόλαος Παπαδόπουλος Πρωθιερέας, Κατακαηµένου Μοριά

Σελίδες του 1821, τοµ. Α΄, Αθήνα 1974.

 Καλαβρυτινή Επετηρίς, έκδοση Παγκαλαβρυτινής Ένωσης,, Αθήνα

1969-70.

  Απόσπασμα από το βιβλίο «Τα χωριά νοτίως του Ερυμάνθου» του Βασίλη Τακτικού